راهنمای جامع انتخاب چادر مسافرتی مناسب برای سفر یا کوهنوردی

در این مقاله درباره انواع چادر مسافرتی، ویژگی‌ها و مشخصات فنی آن‌ها صحبت خواهیم کرد تا در هنگام خرید بهترین و مناسب ترین گزینه را انتخاب کنید. انتخاب چادر مناسب به عوامل زیادی بستگی دارد، عواملی همچون نوع برنامه و مدت زمانی که قرار است در طبیعت سپری کنید، مکانی که قرار است به آنجا بروید، تعداد و… با ما همراه باشید.

کمپ یا سفر شما از چه نوع است؟

نوع سفر و چادر (چادر کمپینگ یا مسافرتی) ارتباط مستقیمی با هم دارند. می‌بایست از خود بپرسید آیا قصد سفر به یک منطقه حفاظت شده را دارید؟ یا به یک طبیعت وحشی می‌روید که چیزی از آن نمی‌دانید؟ قرار است در یکی از جاده‌ها و روستا‌های پرتردد اطراف شهر محل زندگی‌تان کمپ بزنید یا به مناطقی بروید که طبیعتی بکر دارد؟ قبل از خرید چادر ببینید از کدام نوع گردشگران به حساب می‌آیید؟ و اینکه بیشتر سفر‌های شما به چه شکل خواهد بود؟ اگر شما ماجراجو هستید و قرار است تمام روز پیاده‌روی یا کوهنوردی کنید و شبی را نیز در کوهستان بگذارنید به چادری با دوام، مقاوم در برابرآب، خراشیدگی و سبک نیاز دارید.

از این منظر چادر‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها به سه دسته تقسیم می‌شوند:

1. چادرهای کوله پشتی (backpacking tent)
2. چادرهای کمپینگ (camping tent)
3. چادر‌های کوهنوردی (mountaineering tent)

اگر باید مسافت زیادی را تا محل کمپ پیاده طی کنید بهتر است از چادر کوله پشتی استفاده کنید. این نوع چادر‌ها آن‌قدر سبک هستند که بتوانید مسافت زیادی را پشت خود حمل کنید؛ همچنین باید به راحتی فشرده شده و جمع شوند.

اگر با ماشین خود تا محل کمپ می‌روید بهتر است از چادرهای کمپینگ استفاده کنید. این چادر‌ها بزرگ بوده و مناسب برای خانواده می‌باشد.

اما اگر می‌خواهید به قله ای مرتفع صعود کنید از چادرهای کوهنوردی استفاده کنید. این چادرها سبک بوده اما مقاومت بالایی در برابر بادهای شدید و برف دارند. این چادرها را باید در لوازم کوهنوردی خود حتما به همراه داشته باشید.

ظرفیت چادرهای مسافرتی چقدر است؟

نکته دیگر این است که چند نفر می خواهند از چادر استفاده کنند و به چه مقدار فضای داخلی نیاز است. ابعاد چادر مثل طول، عرض و ارتفاع گویای اندازه واقعی چادر نیستند. اگر بخش سرپوشیده جلوی چادر جای کافی داشته باشد می‌تواند وسایل‌تان را دربرگیرد اما اگر چنین بخشی را ندارد و بخواهید وسایل را داخل بگذارید با کمبود جا مواجه می‌شوید. اما هندسه دیوارهای چادر مهمترین نقش را در تعیین فضای داخلی چادر دارند.

ابعاد چادرهای مسافرتی

انتخاب ابعاد کف چادر آسان است. 65 سانتی‌متر عرض و 2 متر طول برای اکثر افراد مناسب است. افراد قد‌بلند یا کسانی که سگ همراهشان است بهتر است به دنبال کف 2.3 متر باشند. ارتفاع چادر بالاترین نقطه چادر است.

مقدار ارتفاع و جایی که چادر، بیشترین ارتفاع را دارد نشان دهنده فضای داخلی و جاداری چادر است. روش دیگر در سنجش ظرفیت و فضای داخل چادر تعداد کیسه خواب هایی‌ست که در آن جای می‌گیرد. اما نکته مهم این است که در یک چادر‌ 2 نفره فقط دو نفر جای می‌گیرند و فضا برای وسایلتان بسیار کم است. درنتیجه بهتر است برای دو‌‌‌‌‌‌‌‌ نفر از یک چادر 3 نفره استفاده شود.

چه موقع از سال به کمپ می روید؟

چادر‌ها با توجه به زمان استفاده از آن به دو دسته تقسیم می‌شوند:

1. چادرهای سه‌فصل (3-season tent)
2. چادرهای چهارفصل (4-season tent)

چادرهای سه‌فصل مناسب آب وهوای معتدل همچون بهار، تابستان، و پاییز می‌باشند. این چادر‌ها برای فصل زمستان مناسب نیستند.

چادر‌های چهارفصل، برعکس اسم‌شان تنها برای فصل زمستان مناسب اند. قابلیت تنفس و گردش هوا ندارند درنتیجه برای هوای گرم مناسب نیستند. این چادرها طوری طراحی شده‌اند که در برابر بادهای شدید و برف سنگین مقاوم باشند.

هدف از این چادر مقاومت و ایستادگی دربرابر آب و هوای نامساعد به‌خصوص در فصل زمستان می‌باشد و در ساخت آنها از تیرک‌ها و لایه‌های بیشتری استفاده شده است. سقف این چادرها معمولا گنبدی (dome) شکل است تا برف روی آن‌ها نشیند.

ویژگی های اصلی چادر مسافرتی و کوهنوردی

الف) انواع چادر براساس شکل ظاهری

شکل  A:

چادرهایی با شکل حرف انگلیسی  A که از قدیمی ترین نوع چادرهاست؛ به راحتی برپا می‌شوند و نمونه‌های بدون تیرک آن برای ماجراجویانی که به دنبال وزن بسیار کم هستند مناسب است.

گنبدی (Dome):

چادرهای گنبدی به‌خاطر کاربردشان پرطرفدار‌‌ترین نوع چادر هستند. این چادر‌ها محکم‌اند و تقریبا در همه‌جا استفاده می شوند و معمولا از دو تیرک منعطف تشکیل شده‌اند. چادر گنبدی با دو ستون، شکلی مربعی به ما می‌دهد و همین نوع با سه ستون، یک شش ضلعی می‌سازد.

دیواره‌ها عمودی‌تر هستند که این امر موجب می‌شود تا در وسط چادر فضای کافی برای سر و گردن مهیا شود. ثبات چادر گنبدی در مدل‌هایی با ظرفیت کم زیادتر است، هرچه‌قدر ظرفیت اسکان چادر در این نوع بالاتر رود، ثبات آن کمتر می‌شود.

ژئودزیک (Geodesic Tent):

ژئودزیک ساختاری‌ست شبیه نیم‌کره که از بخش های زیادی تشکیل شده است، این روزها اما برای توصیف نوعی از چادر به کار می‌رود که ستون‌های آن همدیگر را بار‌ها قطع می‌کنند و مثلث‌هایی را پدید می‌آورند. این نوع طراحی باعث می شود تا فشار وارده بر سازه این چادر تقسیم شود و همین امر آن‌را به باثبات‌ترین چادر سفر در شرایط طوفانی تبدیل می‌کند.

اگر قصد صعود به قله اورست را داشته باشید احتمالا به یکی از این چادرها احتیاج خواهید داشت. انواع نیمه‌ژئوزیک نیز موجود هست که از همین قاعده پیروی می‌کند و به دلیل داشتن ستون های کمتر برای شرایط آب و هوایی نیمه طوفانی کاربرد دارند. در هر صورت این مدل‌ها در اندازه‌های تقریبا کوچکی تولید می‌شوند که قابل استفاده در کوهپایه های بادخیز کوهستانی می‌باشند. این چادر انعطاف‌پذیر، سبک بوده و حمل و نقل آن آسان است.

تونلی (Tunnel):

چادرهای تونلی فضای بیشتری برای خوابیدن، ایستادن و همچنین فعالیت‌های سرگرم‌کننده دارند. این مدل مورد‌علاقه کوهنوردان و ماجراجویان می‌باشد. مانند یک تونل است که از سقف به زمین به‌وسیله طناب وصل می‌شود.

فضای داخلی آن بسیار زیاد است. سقف و بدنه‌ای مقاوم دارد. این مدل در سایز‌ها و اندازه‌های متنوعی ساخته می‌شود و احتمالا پرمصرف‌ترین نوع چادر برای خانواده‌ها در سطح بین المللی محسوب می شود. به‌خاطر داشته باشید که این نوع چادرها در برابر وزش باد چندان مقاوم نیستند.

بیواک (Bivouac):

بیواک یا بیوی پوششی‌ست دور کیسه خواب. این گزینه سبک‌ترین نوع چادرها محسوب می شود که البته مناسب هرکسی نیست. بیوی ها محافظت خوبی دارند اما این محافظت به قیمت از دست رفتن راحتی بدست می‌آید. بسیاری از بیوی ها جای بسیار کمی دارند. گزینه مناسبی برای صخره نوردان، هایکر‌ها و کوهنوردان است.

اگرچه طراحی ساده ای دارند اما ویژگی های مختلفی را ارائه می دهند. برخی از بیوی‌ها یک توری درقسمت بالا دارند که شما را از نیش حشرات حفظ می کنند. جنس های مختلف بیوی با قابلیت ضدآب و با تنفس‌پذیری بالا فضایی راحت برای ماجراجو فراهم می کند.

چادرهای کمپینگ خودرویی (Car camping tent):

از طرف دیگر چادرهایی وجود دارند که به طور عمده برای کمپ‌هایی که با خودرو همراه شده باشند مناسب است. هنگام خرید این چادرها دیگر نیازی به انتخاب مواد فوق سبک گران قیمت نیست. قیمت این چادر ها ارزان‌تر است. در سایزهای مختلف تولید می‌شود و برای خانواده های پرجمعیت و جمع های دوستانه که به دنبال آزادی عمل بیشتری هستند مناسب است.

پناهگاه های جایگزین

جدای از چادرها و بیوی ها، گزینه های دیگری نیز برای جای خواب وجود دارد. ننو یا تخت آویز برای استراحت و خواب تک نفره گزینه بسیار خوبی ست زیرا سبک و ساده بوده و به راحتی نصب می‌شود. ننو‌ها شما را از زمین و رطوبتش جدا می‌کنند. از نقطه ضعف‌های ننو اتکا به درخت و نداشتن عایق در هوای سرد می باشد.

کمپ زدن در تخت آویز به معنی زندگی دست خالی و بدون تجهیزات نیست، انواع لوازم جانبی همچون سرپناه (tarp) در ابعاد ننو، تور محافظ حشرات، عایق سرما، تسمه آویز و وسایل دیگر نیز وجود دارند که می‌تواند خوابیدن در ننو را به تجربه‌ای دلپذیر تبدیل کند.

یکی دیگر از پناه‌گاه های سبک فری استندینگ (بی تیرک) می‌باشند. به طور کلی شبیه چادرند اما همچون سرپناه‌ها ساده‌اند. چیزی که آنها را متفاوت و منحصربه فرد کرده نحوه نصب آن است که پیچیدگی سایر چادرها را ندارد. آنها بر چوب‌ها یا میله هایی موقت استوار می‌شوند؛ بسیار سبک‌اند و قابلیت بسته بندی بالایی دارند، اگرچه همیشه هم راحت نصب نمی‌شوند.

ب) جنس چادر

1. پارچه های نخی و برزنت:

   چادرهای برزنتی در هوای سرد، گرما را بهتر نگه می‌دارند و در هوای گرم خنک‌تر هستند. از آن‌جاییکه از مواد طبیعی ساخته شده اند قابلیت تنفسی بیشتر و عمر بیشتری دارند. مشکل عمده این چادرها سنگین بودن‌شان است.

2. نایلون:

   ماجراجویان که به پیاده‌روی علاقه مندند، نایلون را ترجیح می‌دهند زیرا وزن آن بسیار کم است. چادرهای نایلونی معمولا ارزان‌تر از چادرهای دیگرند. نایلون بدون روکش نیز می‌تواند جلوی نفوذ آب را بگیرد و این بدین معنی‌ست که درصورت بارش باران سنگین نمی‌شود. برخی تولیدکنندگان روکشی از جنس سلیکون، پلی اورتان یا آکریلیک به آن اضافه می‌کنند. این روکش‌ها عمر نایلون را افزایش می‌دهند.

3. پلی استر:

   امروزه اکثر چادر‌های بازار از پلی استر ساخته شده‌اند. این چادرها بسته به تولیدکننده‌ی آن وزن‌های مختلفی دارند. پلی استر شباهت بسیاری به نایلون دارد اما نه کش می‌آید و نه کوچک می‌شود و عمر بیشتری نیز دارد. روکشی که روی پلی‌استر کشیده می‌شود بر قیمت چادر تاثیر می‌گذارد. پلی‌استر در برابر تابش آفتاب نیز مقاومت بالاتری دارد.

سایر ویژگی های مهم چادر

کف چادر:

کف چادر بیشتر از قسمت های دیگر در معرض سایش، پارگی و رطوبت قرار دارد. از آنجایی‌که کف چادر با سنگ های تیز و کفش های کوهنوردان و ابزارآلات آن‌ها برخورد مداوم دارد باید بادوام تر از تمام قسمت ها باشد.

برای آن‌که از ورود آب به چادر جلوگیری شود معمولاً پارچه‌ای که با آن چادر ساخته می‌شود را با روکش اورتان می‌پوشانند، البته در سال‌های اخیر با پیشرفت تکنولوژی و ساخت مواد ترکیبی مختلف، جداره‌هایی برای چادر‌ها ساخته می‌شود که نیازی به پوشش دوباره ندارد اما به طور سنتی چادرها را از یک لایه نایلون و یک لایه پوشش اورتان برروی آن می‌سازند. برای راحتی بیشتر پیشنهاد می شود زیراندازی برای زیر چادر تهیه کنید.

زیراندازهای موجود در بازار به دو دسته فوم دار و ساده تقسیم می‌شوند، که مدل فوم دار آن بهتر است.

وزن چادر:

چادرهای نایلونی در وزن‌های مختلفی در بازار موجود است که گاهی تشخیص آنها سخت است اما می‌توان با لمس آنها این موضوع را تا اندازه‌ای متوجه شد. چادرهای چند‌‌‌‌‌‌‌‌لایه به طور معمول سنگین‌تر از چادرهای نایلونی هستند و قاعدتا برای حمل بر روی کوله مناسب نیستند. همچنین هر چه چادری که انتخاب می‌کنید بزرگتر باشد، وزن آن بیشتر می‌شود.

وزن حداقلی بار:

این وزن مربوط به بدنه‌ی چادر، پوش مخصوص باران و تیرهای چادر است که همه ضروری هستند. شما ممکن است لوازم اضافی دیگری که مربوط به چادر است (مثل تیرهای اضافه، قسمت کفی) را نیز با خود به همراه ببرید اما عواملی که ذکر شد مهمترین قسمت های چادر‌اند. بعضی از چادرهای فوق سبک طوری طراحی شده اند که نیاز به پوش مخصوص باران یا تیرهای چادر ندارند.

وزن پکیج کامل:

وزن تمامی اقلامی است که به هنگام خرید دریافت می‌کنید، اقلامی همچون بدنه، تیر‌‌ها، تیر‌‌های اضافه، ساک مربوط به لوازم، ساک مربوط به تیر‌‌ها، دستورالعمل و موارد دیگر. باری که باید حمل کنید وزنی بین وزن پکیج کامل و وزن حداقلی است.

ابعاد پکیج:

میزان فضایی که چادر در پکیج اشغال می‌کند نیز بر سهولت حمل آن اثر می‌گذارد. شما می‌توانید با تقسیم کردن اقلام این فضا را کاهش دهید و برای مثال در حالی که خودتان بدنه‌ی چادر را حمل می‌کنید، بگذارید که همراهتان بخش مربوط به بارانی و تیرها را حمل کند. همچنین می‌توانید با همراه نبردن کیف حمل چادر و قرار‌دادن آن در منزل چند گرم دیگر نیز در وزن صرفه‌جویی کنید.

سایبان جلوی چادر:

باران گیر جلوی چادر پناهگاهی برای کفش و وسایل شما است. اگر کف چادرتان بزرگ باشد دیگر نیازی به این قسمت ندارید زیرا وجود همچین قسمتی به وزن چادر می‌افزاید. هرچه این قسمت بزرگتر باشد، بهتر است.

تیرک:

یکی دیگر از نکاتی که هنگام خرید یک چادر باید در نظر گرفت جنس تیرک‌های چادر است. جنس تیرک معمولا آلومینیوم و یا فایبرگلس است. تیرک های آلومینیومی سبک‌ترند و راحت‌تر خم می شوند و عمر بیشتری نیز دارند.

درب چادر:

چادر‌ها معمولا یک یا دو درب دارند. اگر به تنهایی عازم سفر ماجراجویی شده‌اید چادر یک‌درب برایتان کفایت می‌کند. اما اگر دو نفر هستید یک چادر دو‌درب بهتر است زیرا اگر نیمه شب کاری پیش آمد نیاز نباشد از روی سر دوست‌تان رد شوید.

پوش:

برخی از چادرها دارای دو پوشش هستند. پوشش دوم چادر یا پوش دوم در واقع چتر چادر شما محسوب می شود. هرچه این لایه بزرگتر باشد بهتر است. چادری تهیه کنید که پوشش دومش بزرگ باشد و به راحتی کناره‌های چادرتان را پوشش دهد. این پوشش‌ها کاملا ضدآب هستند. دلیل وجود این لایه، حفاظت از چادر در برابر آفتاب و باران های شدید است.

زیرانداز چادر:

از دیگر مسائلی که در تهیه و خرید چادر مهم است، زیرانداز چادر است. اگرچه کف چادرها ضخیم و ضدآب هستند، اما بازهم به زیرانداز در کف چادر نیاز است .

تست چادر:

به یک فروشگاه کوهنوردی و ماجراجویی بروید و بخواهید که برایتان چادر را نصب کنند تا یاد بگیرید، چگونه در یک مکان باز این کار را انجام دهید.

چادرهای موجود در بازار

چادر‌های متنوعی در بازار وجود دارد: چادرهای یک نفره، دونفره، سه نفره و …، چادرهای سه فصل یا چهار فصل و انواع مختلف آن. برندهای مختلفی این چادرها را تولید می‌کنند. برندهایی همچون پکی نیو، اسنوهاک، کایلاس، هاسکی، نورث فیس و …. هرکدام از این برندها شاخصه‌ها و ویژگی‌هایی دارند که آن ها را از سایر رقبا متمایز می‌کنند. این روز‌ها اما دو برند گوی سبقت را از سایر چادر ها ربوده‌اند و به دلیل وزن سبک و قیمت‌های مناسب فروش بالایی دارند. یکی از این برندها پکی نیو (کله گاوی) و دیگری اسنوهاک است.

برند پکی نیو (که همه آن را به کله گاوی می‌شناسند) از برندهای بسیار شناخته شده‌ای است که کیفیت و کارایی خود را به کوهنوردان و طبیعت گردان ایرانی اثبات کرده است. چادرهای پکی نیو وزن کمی دارند، به‌راحتی برپا می‌شوند و می‌توان در هوای سرد و گرم به آن اعتماد کرد. چادر‌های پکی نیو در مدل‌های K2001، K2019، K2021 و… ارائه می‌شود. چادر‌های پکی نیو در برابر باد و باران مقاومت بسیار بالایی دارند.

اسنوهاک نیز یک برند چینی باکیفیت است که در سال های اخیر در ایران با استقبال زیادی روبرو شده است. مزیت محصولات این برند قیمت بسیار مناسب آن نسبت به کیفیت بالای آن است. دو سری شاخص این برند در زمینه چادر سامیت و دیسکاوری می باشد. سامیت و دیسکاوری هر دو به صورت دوپوش تولید و ارائه شده‌اند. طراحی زیبا و جادار بودن چادر های اسنوهاک کارایی این چادرها را افزایش داده است.

حتما شما هم در برنامه های کمپینگ و کوهنوردی خود به ضرورت استفاده از چادر پی برده‌اید و تجربیاتی در این زمینه دارید. به نظر شما چادر مسافرتی چه ویژگی های دیگری باید داشته باشد؟